Vandaag, 16 augustus, is het Debian Day. Op 16 augustus 1993 werd het Debian Project opgericht door Ian Murdock. Dat betekent dat het vandaag een lustrum-editie is: Debian bestaat dertig jaar!
Mijn allereerste Linux versie die ik gebruikte was niet Debian maar SUSE. Dat was later dan 1993, ik denk pas ergens rond 1999, en ik moest er voor naar de fysieke boekenwinkel om daar een pakket te kopen met een dik boek en twee 3.5 inch diskettes.
Ik was helemaal nieuw met linux en kocht het uit interesse. Dagen-, misschien wekenlang ben ik bezig geweest om het te installeren en allerlei dingen uit te zoeken. Het was erg lastig om een grafische interface (destijds op basis van XFree86) werkend te krijgen. Tegenwoordig is dat meer dan vanzelfsprekend, maar destijds moest je op zoek naar drivers voor je specifieke videokaart en dan moest je ook zelf nog gaan "proben" naar de juiste "mode lines". En als je dat verkeerd deed zei je monitor krak en moest je hopen dat ie het weer deed als je de stekker eruit had getrokken en de pc opnieuw opgestart.
En ook al had je een grafische interface, de linux desktop was destijds nog niet echt volwassen. Er waren nog weinig applicaties en het werkte gewoon nog niet lekker. Dus voor mijn gewone werk gebruikte ik nog steeds Windows. Tot ik daar op een gegeven moment zo gefrustreerd van werd dat ik letterlijk de cd van Windows 2000 uit mijn raam heb gesmeten.
Inmiddels had ik wel gehoord van Debian, dat toen al bekendheid had gekregen door z'n uiterst goed werkende package manager APT. En ik had inmiddels een cd-brander en een internetverbinding dus ik hoefde ook niet meer naar de boekenwinkel. Ik downloadde Debian GNU/Linux 2.2 (AKA 'potato') en besloot niet meer terug te gaan naar windows.
Zo gezegd, zo gedaan. De overgang was soms wel lastig en ik moest veel dingen uitzoeken en leren, maar ik vond het fijn om eindelijk een compleet en bruikbaar systeem te hebben dat echt van mij was, in plaats van het gesloten Windows, waar je toch altijd een beetje aan de grillen van Microsoft bent overgeleverd.
Na een tijdje kwam Ubuntu op en die maakte de linux-ervaring een stuk laagdrempeliger door betere ondersteuning van allerlei (nieuwere) hardware, een eenvoudigere installatie en makkelijkere configuratie. Omdat Ubuntu volledig gebaseerd was op Debian was de overstap ook simpel. Ik heb Ubuntu (of eigenlijk Xubuntu, met de XFCE desktop environment) heel lang tot grote tevredenheid gebruikt.
Maar Ubuntu veranderde langzaam en ging zich steeds meer losmaken van haar moeder Debian. Sommige applicaties (zoals onder andere de Firefox en Chromium browsers) waren opeens niet meer beschikbaar via het APT package systeem maar alleen nog via het door Canonical (het moederbedrijf achter Ubuntu) ontwikkelde snap systeem.
Ik ben geen fan van snap. Snaps nemen veel meer ruimte in dan de .deb packages van APT, omdat alle libraries in een snap mee gebundeld worden, en je dus na een tijd vele keren dezelfde library op je systeem hebt. Verder zijn snaps sand boxed wat qua security niet verkeerd is, maar het heeft nadelen. De performance is minder goed (vooral opstarttijd) en sommige dingen (zoals bepaalde browser plugins) werken niet meer goed.
Via derde partijen zijn er nog steeds wel .deb versies te vinden, maar dat is toch weer extra werk en extra afhankelijkheden.
Toen Ubuntu vervolgens ook nog begon met advertenties voor hun eigen commerciële diensten in de motd en software updater, was ik er eigenlijk wel klaar mee. En toen ben ik weer teruggegaan naar de bron, en heb ik op al mijn machines Debian geïnstalleerd. Het voelde een beetje als thuiskomen. Hier in ieder geval geen reclame.
Linux thinkpad 6.4.0-1-amd64 #1 SMP PREEMPT_DYNAMIC Debian 6.4.4-2 (2023-07-30) x86_64
The programs included with the Debian GNU/Linux system are free software;
the exact distribution terms for each program are described in the
individual files in /usr/share/doc/*/copyright.
Debian GNU/Linux comes with ABSOLUTELY NO WARRANTY, to the extent
permitted by applicable law.
Het grootste bezwaar wat je tegen Debian zou kunnen hebben is dat er niet vaak een nieuwe release is. Meestal zit er wel 2 jaar tussen twee releases, en in die tijd worden er geen nieuwe versies van software geïntroduceerd, hoogstens bug- of security fixes. Debian legt sterk de nadruk op stabiliteit, dat is belangrijker dan de allernieuwste versies. Dat is ergens heel fijn, zeker voor server systemen die gewoon stabiel door moeten draaien. Maar na verloop van tijd gaan de versies in Debian stable dus wel flink achterlopen op die van andere linux distributies, en hebben sommigen het over Debian stale ipv stable.
Nu is onlangs de nieuwe versie 12 (aka "bookworm") uitgekomen, dus momenteel zijn de softwareversies nog vrij nieuw. Maar als dat nog niet nieuw genoeg is heb je altijd de keuze om over te stappen op de testing versie. Je gebruikt dan eigenlijk een soort preview van de volgende release, met meer updates voor nieuwere versies, en dus ook de kans op dingen die breken. Echter mijn ervaring is dat ook de testing versie uiterst stabiel is, en eigenlijk nooit problemen geeft.
Wil je nog nieuwer, dan kun je ook overstappen op unstable, aka "sid", vernoemd naar dat enge joch uit Toy Story dat al het speelgoed kapot maakte. Maar dat zou ik niet aanraden voor machines die je dagelijks gebruikt, omdat daar wel dingen echt kapot kunnen gaan (weet ik ook uit ervaring).
